Het stock-to-flow model van de anonieme ‘quant’ PlanB dat in maart 2019 is gepubliceerd heeft veel aandacht gekregen uit diverse hoeken. In zijn model gaat de prijs van bitcoin naar minstens 55.000 dollar na de reward halving in mei 2020. Diverse mensen hebben (opbouwende) kritiek geleverd op het model, waaronder de Nederlander Marcel Burger.
Burger heeft net als PlanB een kwantitatief financieel profiel: een econometrist en iemand met jarenlange ervaring in de conventionele financiële wereld. Zo had hij functies als market maker, risk management consultant en institutioneel portefeuille manager. We stellen hem een paar vragen over zijn visie op bitcoin.
Contents
1. Marcel, kan je kort wat over jezelf vertellen? Wat is je achtergrond en hoe ben je met bitcoin in aanraking gekomen?
‘Ik heb een Bachelor of Science Technische Bedrijfskunde gehaald in Eindhoven en een Master of Science Econometrie in Tilburg. Na mijn studie ben ik direct gaan werken als market maker voor Optiver. Ik was namelijk helemaal gek van de financiële markten en wilde graag beurshandelaar worden.
Na ongeveer twee jaar als market maker te hebben gewerkt, vervolgde ik mijn carrière als risk management consultant bij EY en zo kwam ik een jaar in London te zitten bij Morgan Stanley om me bezig te houden met het waarderen van complexe rente derivaten. Daarna ben ik verder gegaan bij Achmea Investment Management in het Treasury en Derivaten team. Daar was ik met mijn team verantwoordelijk voor het managen van de risico’s van iets meer dan 100 miljard euro aan balanswaarde van pensioenfondsen en verzekeraars. Al met al heb ik iets langer dan 11 jaar gewerkt in de “conventionele” financiële industrie voordat ik besloot mijn carrière te vervolgen in de crypto asset industrie’.
‘Bitcoin is geld voor internetgekkies’
‘Ik hoorde al vrij vroeg over bitcoin toen ik nog werkzaam was als market maker in equity opties. Een van mijn collega handelaren die een grote affiniteit had met ICT begon er over in de loop van 2009. Maar al snel concludeerde ik samen met een aantal andere collega’s dat bitcoin internetgekkie geld was. Zonder enige verdere verdieping had ik bitcoin geframed als de Linden Dollars van Second Life, maar dan zonder digitale wereld.
Met die achterhaalde gedachte verdween bitcoin voor lange tijd naar de achtergrond. Ik begon zelf pas echt naar de materie te kijken toen de “blockchain, not bitcoin” movement op gang begon te komen en doordat ik veel kritische geluiden om me heen hoorde ten aanzien van die technologie. Ik sprak met mijn manager af dat ik een aantal uur per week zou kijken naar welke toegevoegde waarde blockchain mogelijk zou kunnen hebben voor de Asset Management Industrie.
Mijn ontdekkingsreis begon via het volgen van online colleges over de fundamenten van crypto assets. Ik leerde veel over de cryptografische kant van bitcoin, maar besloot in maart 2017 dat er maar één manier was om echt te leren hoe het nou allemaal werkt; een portefeuille aanmaken met verschillende crypto assets’.
Bitcoin als de gateway currency
‘In de eerste maanden van 2017 zag ik bitcoin als de gateway currency; de currency die je nodig had om überhaupt ook maar iets in crypto assets te kunnen investeren. Maar ondanks dat ik bitcoin toen technisch gezien wel redelijk goed begreep, had ik nog geen idee van de betekenis of potentie in macro economisch perspectief.
Fast forward naar eind 2017: inmiddels voorzag ik dat crypto assets en tokenisation een steeds grotere rol zouden gaan spelen en dat uiteindelijk de conventionele financiële wereld zoals wij die vandaag de dag kennen, in toenemende mate te maken zou krijgen met deze nieuwe technologie’.
Vroeg overstappen biedt kansen
‘Als ik vroeg vanuit de conventionele institutionele industrie de overstap zou maken naar crypto, dan zou ik daarmee een enorme kennisvoorsprong op kunnen bouwen. Bovendien zag ik dat er ontzettend veel cowboys actief waren in de crypto asset management industrie waarvan de intenties niet altijd even zuiver waren. Ik zou een van de weinigen zijn met zowel een relevant arbeidsverleden en had met econometrie ook nog een relevant diploma op zak. In januari 2018 zette ik daarom Burger Crypto Consultancy op met het idee om enerzijds een stuk crypto asset management te faciliteren en anderzijds investment consultancy te verzorgen’.
2. Je hebt ook onderzoek gedaan naar het stock to flow model van Plan B. Kan je kort uitleggen hoe het model tot voorspellingen komt voor de prijs van bitcoin?
‘Het model bestaat uit twee verschillende modellen. Ten eerste het cross asset model waarin ook de vergelijkingen met goud en zilver worden gemaakt, en ten tweede het model dat alleen maar naar bitcoin kijkt. Dat laatste model is het model dat ik heb gevalideerd.
Het model kwantificeert heel simpel gesteld een verband tussen de stock-to-flow maat en de markkapitalisatie (of de prijs) van bitcoin. Als je de stock-to-flow van bitcoin weet, dan kan je op basis daarvan berekenen wat de bijhorende prijs of marktkapitalisatie zou moeten zijn volgens het model. Doordat de ontwikkeling van de stock-to-flow maat zo goed als vastligt, kan je tot een verwachting voor de prijsontwikkeling van bitcoin komen’.
Het Stock-To-Flow model van PlanB laat zien dat er een relatie bestaat tussen de marktkapitalisatie en de stock-to-flow ratio van bitcoin en hoe die relatie eruit ziet voor goud en zilver.
3. Als een van de grotere criticasters van het Stock-to-flow model van PlanB, heb je toch je mening herzien. Wat mankeerde er aan het model? En waarom ben je van gedachte veranderd? Is er nog ruimte voor verbetering?
‘Het allereerste moment dat ik het model zag, dacht ik: “wauw, dat is wel heel erg cool zeg”, maar toen herinnerde ik mij vrij snel een van de eerste colleges over regressie analyse. Daar leerden we dat als je onderzoek doet naar de prijs van een aandeel je eigenlijk nooit moet kijken naar de ontwikkeling van de prijs, maar juist naar de ontwikkeling van het rendement. Doordat aandelenprijzen meestal lange termijn trends laten zien heb je dan te maken met zogeheten non-stationaire data’.
Spurious Regression…
‘Het nadeel van regressie gebruiken op non stationaire data is dat het meestal leidt tot schijnverbanden. (Onder academici spurious regression genoemd.) Denk bijvoorbeeld aan het cumulatieve aantal dagen zon in het jaar en het cumulatieve aantal keren dat je koffie drinkt in een jaar. Als je die twee datareeksen op elkaar zou regresseren dan krijg je daar ook op het eerste oog mooie resultaten uit, terwijl ze na nader onderzoek duidelijk helemaal geen relatie tot elkaar hebben’.
Ik bedacht dat ik het model toch eens wat beter moest bekijken, en besteedde met name aandacht aan alle aannames waaraan voldaan moet worden wanneer men regressie analyse uitvoert. Uit die controle bleek dat niet alle aannames gerespecteerd werden en daarmee was voor mij de kous af. Terugkijkend was dat een beetje kort door de bocht, maar in de meeste gevallen is dat ook toereikend’.
…of toch niet?
‘PlanB vertelde mij dat er een andere quant ook naar zijn werk had gekeken en dat hij cointegratie had geconstateerd, waardoor het model wel overeind zou blijven staan. Ik controleerde uitvoerig of er inderdaad sprake was van cointegratie, en dat bleek inderdaad het geval te zijn. Het model was daarmee dus toch valide; een mind-blowing inzicht!’
Verbetering van de modellen?
‘Ik denk dat mensen moeten beseffen dat in the end alle modellen fout zijn, maar sommige modellen nuttige inzichten verschaffen. Dat gezegd hebbende, verwacht ik zelf dat dit model nog wel een aantal jaren mee kan. Uiteindelijk zal het waarschijnlijk na een x aantal jaar onhoudbaar zijn, omdat de stock-to-flow over tijd naar oneindige waarden leidt en dat ook een oneindig hoge prijs voor bitcoin zou betekenen. Ondanks dat ik veel vertrouwen heb in bitcoin, lijkt dat een beetje overdreven. Maar dat de relatie nog een jaartje of 5-7 stand zal houden, daar geloof ik wel in.
Met name in het cross asset model is er nog ruimte voor verbetering. Er zijn daar nu nog te weinig meetpunten wat mij betreft, maar voor zover ik weet is PlanB samen met Saifedean Ammous bezig om meerdere commodities toe te voegen aan het model en zo cross asset te bestuderen in hoeverre de stock-to-flow — marktkapitalisatie relatie stand houdt.
Relevante stukken van mijn hand over het model vind je hier en hier.
4. Wat is jouw prijsverwachting voor Bitcoin? En wat is je verwachting ten aanzien van de rol die bitcoin vervult als medium of exchange en store of value?
‘Mijn prijsverwachting komt voort uit verschillende modellen, methoden en inzichten. Bitcoin kent een extreem cyclische prijsgeschiedenis met hoge pieken en diepe dalen. Ondanks dat we nog maar een paar volle cycles hebben gezien en ik liever meer meetpunten zou hebben om mijn verwachtingen te voorzien van stevigere fundamenten, heb ik toch twee sterke overtuigingen’.
‘De eerste is dat we in Mei 2020 (ten tijde van de volgende mining reward halving) zullen handelen rond een koers van circa $15.000. En de tweede is dat we in de eerste 18 maanden na de halving een nieuw record gaan zien. Verschillende modellen laten verschillende niveaus zien, maar de meest conservatieve verwachting is circa $45.000, hetgeen voor mij persoonlijk al bullish genoeg is’.
Grotere adoptie van bitcoin
‘Ik verwacht een verdere institutionalisering en een grotere adoptie van bitcoin. Daarnaast wacht ons een afname van het natuurlijk aanbod van miners als gevolg van de reward halvering. Door deze combinatie acht ik wat hogere verwachtingen voor de prijs van bitcoin zeker reëel. Vergeet ook niet dat de jongere generatie die steeds meer verdient en bitcoin wel een warm hart toedraagt in toenemende mate geld over houdt om te investeren. Kortom, meer vraag en minder aanbod.’
Bitcoin een call optie?
‘In een wereld die in toenemende mate digitaal opereert en die globaliseert is een digitale vorm van vermogensopslag in mijn optiek geen gekke gedachte en ik zou het zelfs onmisbaar willen noemen. Naarmate het besef groeit dat bitcoin meer is dan een crypto asset gateway of een speculatief financieel instrument, zal ook de kans toenemen dat centrale banken straks naast goud reserves ook bitcoin reserves gaan aanhouden.’
De DNB heeft zelfs op haar eigen site gepubliceerd staan dat zij goud in reserve heeft om opnieuw te kunnen beginnen als het huidige systeem faalt. Zodra men beseft dat bitcoin een goed alternatief is voor goud, kan het wel eens vlug gaan. Ik zie voor bitcoin dus zeker een goede rol als store of value weg gelegd.
Een doorbraak als medium of exchange zal waarschijnlijk nog wat langer op zich laten wachten, aangezien dat direct gelinked is aan de mate van adoptie. Hoe meer adoptie er plaats vindt des te groter de kans dat men bitcoin ook accepteert als betaalmiddel. Een betaalmiddel krijgt namelijk pas tractie als er een kritieke meerderheid is die het als zodanig beschouwt. Op dit moment zou ik stellen dat bitcoin voor een enkeling al de rol heeft van store of value en medium of exchange en dat het een call optie is op een breed gedragen store of value en medium of exchange’.
5. Bitcoin als nieuwe world reserve currency. Wat is jouw mening daarover?
‘Ik denk dat bitcoin zeker de potentie heeft om een wereld reserve munt te worden. Tegelijkertijd denk ik ook dat de korte termijn verwachtingen te hoog zijn en de lange termijn verwachtingen te laag. Anders gezegd verwacht ik dat bitcoin veel meer gaat bereiken dan men zich nu kan voorstellen, maar dat het langer gaat duren dan dat velen graag zouden zien.
Tegelijkertijd leven we in een wereld waarin de huidige reserve currency in toenemende mate druk ervaart. Bitcoin zou wel eens de derde hond kunnen zijn die er met het bot vandoor gaat. Daar is het nu misschien nog wat vroeg voor, maar uiteindelijk is er geen enkele fiat currency geschikt om te dienen als world reserve currency. De VS leeft al jaren enorm op de pof en kan dat enkel en alleen vanwege de sterke positie van de dollar. Dat besef zou de wereld na 71 jaar lang de dollar als world reserve currency te hebben gehad toch wel moeten hebben. Het grote nadeel van veranderingen op dit vlak is dat ze helaas nooit zomaar tot stand komen. Zij die macht hebben, geven die niet zomaar op’.
6. Wat kunnen we verder nog van jou verwachten?
‘Naast dat ik particuliere vermogenden crypto asset management services aanbied, doe ik onder de vlag van BurgerCrypto.com op verzoek van commerciële en institutionele partijen onderzoek naar crypto assets op het vlak van markt infrastructuur en marktdynamieken. In die hoedanigheid ben ik momenteel hard bezig met een opdracht voor een partij uit New York om onderzoek te doen naar relaties tussen on-chain data en marktbewegingen om zo een beter idee te krijgen van de staat van de markt.
Denk daarbij bijvoorbeeld aan bepaalde triggers die leiden tot wallet activity in bepaalde groepen wallets en de relatie met veranderingen van de prijs van bitcoin. Als je de eerste twee kan identificeren dan ben je dus in staat om bepaalde marktbewegingen tijdig aan te zien komen en daarop te anticiperen. Het gaat in dit geval om een betaalde opdracht waarbij ik over de resultaten niet mag communiceren.
Maar de inzichten die ik tijdens dat onderzoek op doe zullen ongetwijfeld weer leiden tot nieuwe ideeën en inzichten die ik in zekere mate ook met de wereld zal delen via mijn Twitter kanaal @BurgerCryptoAM. Houd ook vooral mijn Medium kanaal in de gaten waar ik een groot deel van mijn research post’.
Bedankt voor het aanmelden!